1. Chính sách tiền tệ
Chính sách tiền tệ (CSTT) là chính sách của NHNN điều hành toàn bộ khối lượng tiền tệ trong nền kinh tế quốc dân nhằm thực hiện các mục tiêu lớn của kinh tế vĩ mô như là ổn định tiền tệ, giữ vững sức mua của đồng tiền, ổn định giá cả hàng hóa
2. Các công cụ điều hành CSTT
a. Nghiệp vụ thị trường mở (OMO)
NHNN thực hiện nghiệp vụ thị trường mở khi mua hoặc bán trái phiếu chính phủ cho công chúng. Để làm tăng cung ứng tiền tệ, NHNN chỉ thị mua trái phiếu trên thị trường trái phiếu quốc gia. Lượng tiền mà NHNN bỏ ra mua trái phiếu làm tăng lượng VND trong lưu thông. Để giảm cung tiền thì NHNN sẽ bán ra trái phiếu. Hiện tại ở Việt Nam, Nghiệp vụ thị trường (OMO) chủ yếu NHNN sử dụng để điều chỉnh lượng tiền từ NHTM, đảm bảo thanh khoản của NHTM.
b. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc
NHNN cũng có thể tác động tới cung ứng tiền tệ thông qua tỷ lệ dự trữ bắt buộc, tức mức dự trữ tối thiểu mà các ngân hàng phải nắm giữ so với tiền gửi để đảm bảo tính an toàn vốn. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc ảnh hưởng đến lượng tiền mà hệ thống ngân hàng có thể tạo ra từ mỗi đồng dự trữ. Sự gia tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc làm các NHTM phải dự trữ nhiều hơn, do đó cho vay ít hơn từ mỗi đồng tiền mà NHTM nhận được dưới dạng tiền gửi.
c. Lãi suất tái chiết khấu/ tái cấp vốn
Công cụ thứ ba trong các công cụ tiền tệ của NHTW là lãi suất chiết khấu, tức lãi suất mà NHTW áp dụng khi cấp vốn ngắn hạn cho các ngân hàng thương mại thông qua chiết khấu các giấy tờ có giá. Khi NHTW cho một ngân hàng vay tiền, hệ thống ngân hàng sẽ có nhiều dự trữ hơn và họ có thể tạo ra nhiều tiền hơn. NHTW có thể thay đổi cung ứng tiền tệ bằng cách thay đổi lãi suất chiết khấu. Lãi suất chiết khấu càng cao, các ngân hàng càng ngại vay vốn của NHTW để bù đắp dự trữ. Điều này làm cho cung tiền giảm đi. Thường thì công cụ OMO và lãi suất sẽ được NHNN sử dụng nhiều hơn để điều tiết.
3. Chú ý khi phân tích
- Lãi suất nhìn chung bị tác động bởi nguồn cung và nguồn cầu về vốn. Khi cung vượt quá cầu thì lãi suất giảm và ngược lại khi cầu vượt cung thì lãi suất lại tăng. Nguồn cung và nguồn cầu về vốn phản ánh trong hoạt động huy động và hoạt động tín dụng của ngân hàng của hệ thống ngân hàng. Hoạt động tín dụng thể hiện nhu cầu vay tiền của ngân hàng, trong khi đó hoạt động huy động thể hiện nguồn cung của tiền, chính sách tiền tệ là một phần của nguồn cung về nguồn vốn, chính sách tiền tệ là yếu tố quan trọng quyết định sự tăng hay giảm của lãi suất.
- Chính sách tiền tệ mở rộng nhìn chung luôn có lợi cho chứng khoán, và ngược lại.
Dư nợ tín dụng và vốn huy động của hệ thống NH Việt Nam. Chú ý giai đoạn 2010-2011. Khi đó nguồn vốn vay (tín dụng) lớn hơn nguồn vốn huy động => lãi suất của NH đã tăng mạnh trong giai đoạn này.
Mối liên hệ giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, thông tin từ bộ Tài chính
Cùng FinSuccess tìm hiểu các yếu tố khác tác động thị trường tài chính ở bài viết sau nhé!
