1. Chỉ số IIP là gì?
IIP là chỉ tiêu đánh giá tốc độ phát triển sản xuất ngành công nghiệp hàng tháng, quý, năm. Chỉ số này thường được tính dựa trên khối lượng sản phẩm sản xuất, nên còn được gọi là “chỉ số khối lượng sản phẩm công nghiệp”; là một chỉ tiêu quan trọng phản ánh khái quát tình hình phát triển toàn ngành công nghiệp nói chung và tốc độ phát triển của từng sản phẩm, nhóm ngành sản phẩm nói riêng.
Chỉ số IIP có thể được phân loại theo ngành công nghiệp hoặc theo thành phần cấu thành. Phân loại theo ngành công nghiệp giúp theo dõi hiệu quả của từng ngành trong nền kinh tế, trong khi phân loại theo thành phần cấu thành cho phép theo dõi đóng góp của các ngành và nhóm hàng hóa cụ thể.
2. Phân loại chỉ số
2.1 Phân loại theo ngành công nghiệp
Chỉ số IIP có thể được phân loại theo các ngành công nghiệp khác nhau. Các ngành công nghiệp thường bao gồm: công nghiệp chế biến, công nghiệp khai khoáng, công nghiệp xây dựng, công nghiệp điện và nước, công nghiệp sản xuất và phân phối điện, khí đốt và nước nóng, công nghiệp sản xuất và phân phối nước, v.v.
Phân loại theo ngành công nghiệp giúp theo dõi và đánh giá hiệu quả của từng ngành trong nền kinh tế.
2.2. Phân loại theo thành phần cấu thành
Chỉ số IIP cũng có thể được phân loại theo các thành phần cấu thành. Các thành phần thường bao gồm: sản xuất hàng hóa tiêu dùng, sản xuất hàng hóa công nghiệp, sản xuất dịch vụ công nghiệp, sản xuất điện năng, sản xuất nhiên liệu và nước, v.v. Phân loại theo thành phần cấu thành giúp theo dõi đóng góp của từng nhóm hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể vào chỉ số IIP tổng thể.
Việc phân loại chỉ số IIP theo cách trên giúp phân tích và đánh giá sự phát triển và biến động của sản xuất công nghiệp từ các góc độ khác nhau, từ toàn bộ ngành công nghiệp đến các nhóm hàng hóa hay dịch vụ cụ thể.
3. Phương pháp tính
Công thức tính như sau:
IX = ∑iXn*WXn
Trong đó:
IX: Chỉ số sản xuất chung;
iXn: Chỉ số sản xuất của sản phẩm (hoặc của một ngành) thứ n.
WXn: Quyền số sản xuất của sản phẩm (hoặc của một ngành) thứ n
Chỉ số sản xuất của một sản phẩm:
iXn= qn1/qn0
Trong đó:
qn1: Khối lượng sản phẩm hiện vật được sản xuất ra ở thời kỳ báo cáo;
qno: Khối lượng sản phẩm hiện vật được sản xuất ra ở thời kỳ gốc.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số
Chỉ số IIP phản ánh sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố đối với hoạt động sản xuất công nghiệp, bao gồm yếu tố kinh tế (nhu cầu, cung cầu, đầu tư), yếu tố xã hội (dân số, thu nhập, chính sách công) và yếu tố công nghệ (công nghệ, quy trình sản xuất). Các yếu tố này có thể có tác động tích cực hoặc tiêu cực đến chỉ số IIP.
5. Chú ý khi phân tích
- Xem xét phạm vi và đối tượng phân tích: Xác định rõ phạm vi và đối tượng mà chỉ số IIP đang đo lường. Điều này giúp bạn hiểu được ngành công nghiệp hay nhóm hàng hóa cụ thể mà chỉ số IIP áp dụng, từ đó đưa ra đánh giá chính xác hơn.
- Quan tâm đến thời gian và chu kỳ đo lường: Chỉ số IIP thường được tính theo các khoảng thời gian nhất định như tháng, quý hoặc năm. Nhận thức về chu kỳ đo lường giúp bạn hiểu rõ hơn về xu hướng và biến động của sản xuất công nghiệp trong thời gian dài.
- So sánh với cơ sở tham chiếu: Chỉ số IIP thường so sánh với một cơ sở tham chiếu, thường là năm cơ sở, để đo lường mức độ tăng trưởng hoặc suy thoái. Quan sát sự khác biệt giữa chỉ số hiện tại và cơ sở tham chiếu giúp đưa ra nhận định về hiệu quả hoặc không hiệu quả của sản xuất công nghiệp trong thời gian đó.
Chú ý: Vào ngày 28 của cuối tháng. Chỉ số IIP sẽ được tổng cục thống kê công bố, việc tăng hay giảm của chỉ số Tổng IIP này ảnh hưởng khá mạnh đến nhiều ngành cũng như là thị trường chứng khoán. Do đó cần chú ý nhưng ngành nhỏ bên trong khi số liệu tổng được công bố.
Sau khi hiểu được về các loại chỉ số chính trong phân tích vĩ mô, cùng FinSuccess tìm hiểu thêm về một yếu tố quan trọng không kém khi phân tích một cổ phiếu, đó chính là Phân tích tình hình hoạt động doanh nghiệp nhé!
