Khái niệm lệch lạc khẳng định
Lệch lạc khẳng định (confirmation bias): là loại lệch lạc khá nguy hiểm của nhiều nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam, khi chỉ tập trung hoặc tìm kiếm các thông tin mà ủng hộ cho vị thế hay quan điểm của mình, mà bỏ qua cái nhìn khách quan hoặc quan điểm trái ngược với họ.
Lệch lạc khẳng định (Confirmation bias) là gì?
Ví dụ lệch lạc khẳng định
Ví dụ trong cuộc sống, khi chúng ta “phải lòng” vào một cô gái/chàng trai nào đó, chúng ta chỉ tập trung vào những điều tốt đẹp, phóng đại hình ảnh của người ấy trong tâm trí. Chúng ta bỏ qua những điểm xấu của những người mình yêu. Khi ai đó nói xấu về người ấy, chúng ta kịch liệt phản đối và tìm mọi cách để bảo vệ.
Ví dụ trong đầu tư, khi ai đó đang nắm giữ 100% cổ phiếu, họ chỉ đọc những thông tin tốt về thị trường và bỏ qua những thông tin xấu của thị trường, điều này rủi ro khi có những tin xấu ảnh hưởng mà mình bỏ qua. Lệch lạc khẳng định trong ví dụ trong đầu tư còn được gọi là “position bias”: lệch lạc vị thế trong đầu tư.
Cách giải quyết
Xác định điểm mạnh và rủi ro của cổ phiếu
Để tránh rủi ro lệch lạc khẳng định xảy ra, chúng ta nên liệt kê ra danh sách các điểm mạnh và điểm yếu của cổ phiếu mà chúng ta có ý định mua, sau đó cân nhắc chúng trên quan điểm công bằng và không thiên vị. Nếu một cổ phiếu có nhiều điểm mạnh và ít điểm yếu hơn, chúng ta có thể cân nhắc nắm giữ hoặc mua thêm và ngược lại.
Nếu chúng ta có ý định mua cổ phiếu đó và nhận được ý kiến trái chiều là không nên mua, chúng ta đừng nên tranh cãi với những lý do sẽ mua cổ phiếu của chúng ta, hãy lắng nghe lý do vì sao họ không mua cổ phiếu này.
Cách giải quyết lệch lạc khẳng định trong đầu tư
Tránh hỏi ý kiến những người tỏ ra thích thú với ý định mua cổ phiếu của chúng ta
Cơ bản họ sẽ có những điểm giống chúng ta, cũng có thể họ cũng bị lệch lạc khẳng định như chúng ta, do đó tốt hơn hết chúng ta tìm ra những ý kiến trái chiều về cổ phiếu/doanh nghiệp mà chúng ta muốn đầu tư. Ví dụ khi mua cổ phiếu của doanh nghiệp A, đừng bao giờ nói chuyện quá nhiều về lãnh đạo của công ty, mà hãy thử đặt câu hỏi với những công ty đối thủ của doanh nghiệp A đó.
Cần nhiều lựa chọn hơn thay vì chỉ một cổ phiếu
Hãy cố gắng liệt kê ít nhất 4 đến 6 cổ phiếu, từ đó đánh giá khách quan từng cổ phiếu sau đó lựa chọn một cổ phiếu tốt nhất, điều này giúp chúng ta tách ra những lệch lạc khẳng định, chỉ tập trung vào cổ phiếu ban đầu mà chúng ta thích.
Hy vọng bài viết của FinSuccess sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về lệch lạc khẳng định, đồng thời cũng biết cách giải quyết cho những khó khăn hay lệch lạc này, từ đó ngày càng đầu tư hiệu quả hơn.
