II. Quy trình sản xuất sản phẩm (áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất)
Bài trước đã tìm hiểu về Nguyên vật liệu đầu vào, bài này tiếp tục đến với quy trình sản xuất và đầu ra tiêu thụ sản phẩm. Quá trình sản xuất là một phần quan trọng trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp giúp biết được quá trình sản xuất diễn ra như thế nào, công nghệ sản xuất của doanh nghiệp ra sao, các điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp trong quá trình này.
Nội dung nghiên cứu:
- Nghiên cứu toàn bộ quá trình sản xuất ra sản phẩm của doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp có tập trung vào quá trình nghiên cứu và áp dụng công nghệ mới trong tương lai hay không.
- Tính chất cạnh tranh về mặt công nghệ giữa các doanh nghiệp trong ngành là một yếu tố quan trọng cần xem xét. Cùng một công nghệ nhưng khả năng triển khai và vận hành hiệu quả giữa các doanh nghiệp có thể khác nhau.
- Nghiên cứu giá trị tăng thêm của từng giai đoạn trong quá trình sản xuất.
- Nghiên cứu về nhà máy của doanh nghiệp, công suất hoạt động của từng nhà máy.
III. Nghiên cứu đầu ra và khách hàng của doanh nghiệp
Đầu ra là một trong những công đoạn quan trọng với mọi doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có hệ thống bán hàng hiệu quả, hệ thống đại lý rộng lớn thì sẽ có lợi thế cạnh tranh tốt hơn so với những doanh nghiệp không có.
Nội dung nghiên cứu:
a. Nghiên cứu đầu ra và thị trường
- Nghiên cứu cơ cấu doanh thu của doanh nghiệp để biết được tỷ trọng từng mảng kinh doanh của doanh nghiệp là thế nào.
- Xác định mảng kinh doanh chính của doanh nghiệp với sản phẩm hoặc dịch vụ chủ lực và cơ cấu doanh thu trong ít nhất 3 năm gần nhất.
Chú ý: nhà đầu tư có thể tìm hiểu cơ cấu doanh thu thông qua báo cáo thường niên, báo cáo tài chính, website của doanh nghiệp hoặc tham khảo các bài phân tích của FinSuccess tại đây
- So sánh mảng kinh doanh chính của doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác đi kèm với xem xét mức độ tập trung nguồn lực của doanh nghiệp cho mảng đó.
- Xem xét biên lợi nhuận gộp của từng mảng kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu có sự chênh lệch lớn giữa các mảng kinh doanh thì cần kết hợp phân tích chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp để xem xét doanh nghiệp có đang tập trung vào những mảng hoạt động có biên lợi nhuận gộp cao hay không.
- Đánh giá nhà máy của doanh nghiệp, công suất của từng nhà máy đang ở mức nào. Kết hợp với thị trường đầu ra để đánh giá giữa công suất và thị trường có tốt cho doanh nghiệp trong tương lai không.
b. Phân tích sức mạnh khách hàng
Một doanh nghiệp thể hiện sức mạnh đối với khách hàng thể hiện qua các yếu tố sau:
- Mức độ tập trung của khách hàng cao hay thấp.
- Chi phí chuyển đổi của khách hàng cao hay thấp thấp khi quyết định thay đổi nhà cung cấp hoặc thay đổi nhu cầu tiêu thụ.
- Khách hàng có am hiểu chi tiết về sản phẩm mà doanh nghiệp đang cung cấp hay không?
- Khả năng tự sản xuất. Khi khách hàng có khả năng tự sản xuất hàng hóa cho chính mình thì sức mạnh của khách hàng sẽ tăng đáng kể.
c. Phân tích cạnh tranh của nội bộ ngành
Phân tích đối thủ cạnh tranh trong ngành nhằm nắm được những điểm mạnh và yếu của đối thủ cũng là xác định lại điểm mạnh và yếu của chính doanh nghiệp, từ đó xác định đối sách của doanh nghiệp nhằm tạo được thế đứng vững mạnh trong môi trường ngành.
Nội dung phân tích:
- Chiến lược trên thị trường của đối thủ.
- Nguồn lực mang lại lợi thế cạnh tranh: Nguyên vật liệu đầu vào, công nghệ, tổ chức, sản phẩm/dịch vụ, kênh phân phối.
- Phản ứng của đối thủ: Đối thủ cạnh tranh cùng ngành thường sẽ cùng bị những sự kiện chung của ngành ảnh hưởng. Xem xét phản ứng của đối thủ trong các trường hợp như vậy giúp dự đoán được một phần chiến lược và việc phân tích này càng có ý nghĩa hơn nếu được theo dõi một thời gian dài trong quá khứ.
- Dự đoán động thái tương lai của đối thủ.
d. Phân tích rào cản gia nhập ngành
Việc đối thủ mới gia nhập vào ngành có thể làm giảm thị phần của các doanh nghiệp trong ngành qua đó tác động đến tỷ suất sinh lời của doanh nghiệp hiện tại trong ngành.
Các yếu tố rào cản cho việc gia nhập ngành:
Rào cản từ chính phủ: có một số ngành chính phủ hạn chế các doanh nghiệp tham gia vì mang tính nhạy cảm và có ảnh hưởng lớn đến ngành khác, ảnh hưởng đến môi trường, xã hội… thì việc gia nhập ngành là khó khăn đối với những doanh nghiệp bên ngoài.
Thương hiệu và bản quyền: có những ngành đòi hỏi hàm lượng nghiên cứu lớn (dược phẩm) và bản quyền để gia nhập vào ngành là cao (thông qua các hình thức bảo hộ), do đó, đây là rào cản rất lớn cho các doanh nghiệp ngoài ngành gia nhập vào ngành.
Rào cản về vốn đầu tư: những ngành yêu cầu nguồn vốn đầu tư lớn cũng là rào cản cho các doanh nghiệp ngoài ngành. Ví dụ: ngành thép, ngân hàng,..
Lợi thế về quy mô: khi những doanh nghiệp trong ngành đã có lợi thế về quy mô lớn thì các doanh nghiệp mới muốn gia nhập ngành càng sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
