Cuốn sách "Valuation" của McKinsey & Company, do Tim Koller, Marc Goedhart và David Wessels biên soạn, được coi là một tài liệu không thể thiếu cho những ai làm việc trong lĩnh vực tài chính doanh nghiệp, ngân hàng đầu tư hoặc quản lý doanh nghiệp. Cuốn sách này không đề cập đến những khái niệm cơ bản như NPV, IRR hay giá trị thời gian của tiền, mà tập trung vào những nguyên tắc định giá nâng cao và cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách đo lường giá trị của một công ty. Dưới đây là 9 bài học chính về định giá được trình bày trong cuốn sách:
1. Nguyên Tắc Cơ Bản Của Tạo Giá Trị
- Tập Trung Vào ROIC Cao Hơn Chi Phí Vốn: Các công ty tạo ra giá trị khi có ROIC (Lợi suất vốn đầu tư) vượt qua chi phí vốn của họ. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá sự tạo ra giá trị cho cổ đông và là công cụ phổ biến để các nhà đầu tư và quỹ đầu tư đánh giá các cơ hội đầu tư.
- Quan Điểm Dài Hạn: Tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn có thể dẫn đến các quyết định không bền vững. Việc đầu tư vào lợi nhuận dài hạn và chiến lược bền vững thường mang lại giá trị lớn hơn cho công ty.
2. Tầm Quan Trọng Của Dòng Tiền
- Dòng Tiền Tự Do Là Chỉ Số Chính: Dòng tiền tự do (Free Cash Flow) là yếu tố chính thúc đẩy giá trị, hơn là lợi nhuận kế toán. Thị trường chứng khoán thường nhạy bén hơn với sự gia tăng dòng tiền so với việc báo cáo lợi nhuận.
- Độ Chính Xác Trong Dự Đoán: Dự đoán chính xác dòng tiền trong tương lai là rất quan trọng. Những sai sót nhỏ trong dự đoán có thể dẫn đến sự biến động lớn trong giá trị ước tính.
3. Đánh Giá Rủi Ro Và Lợi Nhuận
- Lợi Nhuận Điều Chỉnh Theo Rủi Ro: Sử dụng các mô hình như CAPM để ước lượng tỷ lệ lợi nhuận yêu cầu trên vốn cổ phần, với sự chú ý đến các thước đo rủi ro như Beta và tỉ lệ Sharpe.
- Giới Hạn Của Đa Dạng Hóa: Mặc dù đa dạng hóa có thể giảm thiểu rủi ro đặc thù, nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro hệ thống.
4. Ảnh Hưởng Kép Của Tăng Trưởng
- Cân Bằng Giữa Tăng Trưởng Và Lợi Nhuận: Đầu tư cho tăng trưởng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận hiện tại và dòng tiền ngắn hạn, nhưng nếu được quản lý đúng cách, có thể mang lại lợi ích lâu dài.
- Tốc Độ Tăng Trưởng Bền Vững (Terminal growth): Xác định và duy trì tốc độ tăng trưởng bền vững là cần thiết để đảm bảo sự phát triển ổn định và lâu dài của công ty.
5. Phân Tích Chiến Lược Để Định Giá
- Phân Tích Lợi Thế Cạnh Tranh: Đánh giá lợi thế cạnh tranh của công ty giúp hiểu rõ khả năng tạo ra dòng tiền bền vững trong tương lai.
- Đánh Giá Thị Trường Và Năng Lực và lợi thế cạnh tranh Nội Bộ: Xem xét các xu hướng thị trường và khả năng nội bộ để xác định các yếu tố tạo ra giá trị lâu dài.
6. Vai Trò Của Các Kịch Bản Trong Định Giá
- Lập Kế Hoạch Nhiều Kịch Bản (Scenario): Sử dụng nhiều kịch bản để chuẩn bị cho các biến động không lường trước và phản ánh các yếu tố rủi ro tiềm ẩn.
- Kết Quả Có Xác Suất: Gán xác suất cho từng kịch bản giúp đánh giá kết quả có thể xảy ra và xác định giá trị hợp lý của doanh nghiệp hoặc tài sản.
7. Định Giá Trong Các Vụ Mua Lại Và Sáp Nhập (M&A)
- Định Giá Các Synergy: Xác định và định giá các lợi ích hợp tác tiềm năng để đánh giá giá trị thực của một vụ mua lại (M&A).
- Xem Xét Chi Phí Tích Hợp: Tính toán chi phí và thách thức của việc tích hợp sau sáp nhập để đánh giá giá trị thực của giao dịch.
8. Ảnh Hưởng Của Quản Trị Doanh Nghiệp
- Quản Trị Và Quản Lý Rủi Ro: Một hệ thống quản trị tốt giúp giảm rủi ro và tăng cường khả năng ứng phó với các vấn đề tiềm ẩn.
- Sự Đồng Nhất Của Cổ Đông: Đảm bảo rằng cấu trúc quản trị doanh nghiệp phù hợp với lợi ích của các cổ đông, giúp tối ưu hóa lợi ích và sự minh bạch.
9. Định Giá Theo Các Giai Đoạn Vòng Đời
- Phương Pháp Định Giá Theo Giai Đoạn: Áp dụng các kỹ thuật định giá khác nhau cho từng giai đoạn của vòng đời công ty, từ khởi nghiệp đến trưởng thành và suy giảm.
- Khả Năng Thích Ứng Với Thay Đổi: Điều chỉnh phương pháp định giá để phản ánh sự phát triển của công ty qua các giai đoạn vòng đời và thay đổi của thị trường.
Link tải file sách Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies miễn phí:
