Tổng quan thị trường chứng khoán Mỹ: nhóm cổ phiếu công nghệ và cổ phiếu tăng trưởng quay lại
Chỉ số Nasdaq 100 hiện đã tăng 33% so với mức thấp nhất trong tháng 10, và đang ở mức cao nhất kể từ tháng 4 năm 2022.
Cổ phiếu công nghệ sau thời gian giảm trong năm 2022, hiện tại đã phục hồi khá đáng kể. Kể từ đầu năm, Facebook đã tăng 102%, Tesla tăng 42%, Amazon tăng 41%, Google đã tăng 38%...Trong khi khủng hoảng ngân hàng làm nhóm ngành này giảm 31%.
Nhiều cổ phiếu cũng bắt đầu quay lại vùng giá cao nhất trong quá khứ (all time high). Apple chỉ còn 3% để quay lại giá cao nhất lịch sử, trong khi con số của Nvidia là 5% và Microsoft là 6%.
Về tăng trưởng lợi nhuận trên cổ phiếu (EPS), ngược với Việt Nam giảm khá mạnh trong quý 1/2023 (giảm khoảng 19% toàn thị trường). Nhóm doanh nghiệp trong S&P 500 lại tăng trở lại khoảng 8% trong quý 1/2023 (các quý trước đó giảm).
Tỷ suất lợi nhuận hoạt động cũng tăng trở lại trong quý 1/2023 (khoảng 11.8%), trong khi quý trước đó quanh mức 10.9%.
Các ngành đã giảm mạnh trong năm 2022, có xu hướng phục hồi tốt kể từ đầu năm 2023 đến nay, trong khi ngành năng lượng tăng mạnh trong năm ngoái đã giảm gần 9% kể từ đầu năm đến nay.
Và xu hướng các cổ phiếu tăng trưởng quay lại từ đầu năm tới nay, có tỷ suất sinh lời vượt trội hơn so với các cổ phiếu giá trị (vốn nhóm cổ phiếu giá trị này có tỷ suất sinh lời tốt trong năm 2022 khi thị trường Mỹ giảm mạnh).
Nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn (Large Caps Stock) cũng trở nên tốt hơn tại Mỹ trong thời gian gần đây.
Về ngành bán lẻ của Mỹ
Sức mua của người dân Mỹ tiếp tục quay đầu giảm trong thời gian gần đây. Chỉ số tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan đã giảm mạnh trong tháng 5 xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11 năm 2022.
Doanh số bán lẻ của Mỹ chỉ tăng 0,5% so với năm ngoái, mức tăng trưởng thấp nhất kể từ tháng 5 năm 2020 và thấp hơn nhiều so với mức trung bình lịch sử là 4,8%. Tuy nhiên, sau khi điều chỉnh lạm phát. Doanh số bán lẻ thực tế đã giảm 4,2% so với năm ngoái.
Khi tiêu dùng bắt đầu sụt giảm, chỉ số tiết kiệm có dấu hiệu tăng trở lại trong những tháng gần đây, từ mức 2.7% đầu năm 2023, đã tăng lên mức 5.1%.
Khi tình hình bán lẻ yếu đi, doanh thu và lợi nhuận nhóm bán lẻ cũng giảm mạnh. Tỷ suất sinh lời của ngành bán lẻ (thông qua chỉ số retail ETF) vẫn còn giảm 41% so với đỉnh cuối 2021.
Về thị trường nhà ở tại Mỹ
Chỉ 21% người trưởng thành tại Mỹ được Gallop khảo sát cho biết đây là thời điểm tốt để mua nhà, mức thấp nhất trong lịch sử của cuộc khảo sát bắt đầu từ năm 1978 (thấp hơn cả giai đoạn năm 2008).
Nguyên nhân chính ảnh hưởng đến nhu cầu mua nhà giảm mạnh đến từ lãi suất vay mua nhà tăng cao trong thời gian vừa qua (khi FED tăng lãi suất, lãi suất cho vay mua nhà cũng tăng mạnh). Hình bên trên cho thấy chi phí phải trả khi mua nhà tăng gần 10% so với 2022, so với năm 2020 và 2021 con số hiện tại tăng hơn 70% - 80%.
Giá nhà tại Mỹ cũng bắt đầu giảm trong thời gian gần đây, mức giảm 1,7% YoY là mức giảm lớn nhất kể từ năm 2012.
Doanh số giao dịch nhà của Mỹ cũng giảm 23% so với cùng kỳ năm ngoái, do tình hình lãi suất tăng mạnh và thị trường bất động sản khó khăn.
Tuy nhiên, sự tư tin của các doanh nghiệp xây dựng tại Mỹ bắt đầu tăng hơn và vượt số 50 (chứng tỏ tốt hơn trong tương lai), đây cũng là “leading indicators” cho thấy khả năng thị trường bất động sản của Mỹ có những tín hiệu tích cực hơn.
Tình hình suy thoái của Mỹ thì sao?
Hiện có 46% ngân hàng Mỹ đang thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay của họ, mức cao nhất kể từ năm 2020 và ở mức trùng khớp với các giai đoạn suy thoái trong quá khứ. Đây cũng có thể là một leading indicators cho rủi ro của thị trường Mỹ về suy thoái trong thời gian tới.
Chỉ báo Leading Economic Index (LEI) tiếp tục rơi vào vùng âm trong tháng 4/2023 và ở mức báo hiệu một cuộc suy thoái trong quá khứ (2020, 2008 và 2001).
Tình hình nợ công và thâm hụt ngân sách của Mỹ
Biên lai thuế liên bang của Hoa Kỳ (US Federal Tax receipts) đã giảm 6% so với năm ngoái, mức giảm hàng năm lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2020 và trước đó là tháng 5 năm 2010. Ít nhất một phần của sự sụt giảm này là do thuế lãi vốn (capital gain tax) được nộp vào tháng 4 thấp hơn khi thị trường trải qua giai đoạn khó khăn trong thời gian vừa qua.
Trong khi thuế thu giảm 6%, nhưng chi tiêu của chính phủ lại tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này làm ngân sách của Mỹ ngày càng thâm hụt (gần 2.000 tỷ USD).
Chi phí trả lãi nợ công của Mỹ cũng tăng mạnh trong giai đoạn FED và các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới tăng lãi suất.
Tình hình lạm phát giảm trở lại
Lạm phát có dấu hiệu sụt giảm nhờ vào giá hàng hóa bắt đầu giảm đáng kể từ giữa năm ngoái đến nay. Giá nhập khẩu của Mỹ giảm 4.8% so với cùng kỳ, là mức giảm mạnh kể từ tháng 5/2020 đến nay (thời điểm covid 19).
Chỉ số chi phí sản xuất tại Mỹ cũng tăng nhẹ hơn trong thời gian qua (gần nhất chỉ tăng 2.3%), so với mức tăng gần 12% vào giữa 2022.
Chỉ số thuê nhà của Mỹ cũng có tốc độ tăng chậm hơn rất nhiều trong thời gian qua.
Giá ngô, lúa mì, nhiều nông sản khác cũng giảm mạnh từ giữa 2022 đến nay.
Với khả năng lạm phát có những dấu hiệu sụt giảm, tình hình lãi suất khả năng sẽ không tăng và dự kiến quay đầu giảm trở lại trong thời gian tới, đây là yếu tố quan trọng thúc đẩy kinh tế quay lại tăng trưởng tốt hơn và ảnh hưởng tích cực đến thị trường chứng khoán.
