1. Hiện tượng ENSO là gì ?
Tình trạng nóng lên và lạnh đi của Trái đất trong những năm gần đây bị chi phối bởi một trong các hiện tượng thời tiết quan trọng nhất trên Trái Đất được biết đến với cái tên là hiện tượng "ENSO". Với đặc tính hiện tượng được chia thành 3 trạng thái chính:
- Thứ nhất là trạng thái La Nina được định nghĩa là trạng thái khi nhiệt độ bề mặt nước biển lạnh hơn so với nhiệt độ trung bình ở vùng trung tâm Thái Bình Dương.
- Thứ hai là trạng thái El Nino được định nghĩa là trạng thái khi nhiệt độ bề mặt nước biển nóng hơn so với nhiệt độ trung bình ở vùng trung tâm Thái Bình Dương.
- Cuối cùng là trạng thái trung tính (Neutral) được định nghĩa là trạng thái khi nhiệt độ bề mặt nước biển sấp xỉ nhiệt độ trung bình ở vùng trung tâm thái Bình Dương hoặc là trạng thái chuyển giao giữa La Nina và El Nino.
Hiện tượng ENSO được cơ quan dự báo của mỗi quốc gia theo dõi chặt chẽ vì những ảnh hưởng sâu rộng trong lĩnh vực kinh tế. Theo thống kê của Hoa Kỳ vừa qua, trạng thái El Nino tại đây đã gây thiệt hại 25 tỷ đô trong 15 năm qua và cả thế giới ghi nhận thiệt hại hơn 1000 tỷ đô do La Nina.
2. Cách theo dõi hiện tượng ENSO
Chính vì những tác động to lớn như vậy mà việc theo dõi hiện tượng đóng vai trò rất quan trọng, các cơ quan dự báo theo dõi hiện tượng bằng chỉ số "ONI" (The Ocean Nino Index), bằng cách này có thể nhận biết được các trạng thái của ENSO. Theo số liệu tại tháng 12/2022 thì thế giới vẫn đang trong trạng thái La Nina với ONI khoảng -0.8
Theo dự báo của cơ quan khí tượng Hoa Kỳ Q1/2023 thì trạng thái La Nina đã chính thức kết thúc và thế giới đang ở trong trạng thái trung lập (Neutral) trước khi chuyển sang pha El Nino vào tháng 6 với xác suất là hơn 50%.
3. Tác động của hiện tượng ENSO đến ngành điện Việt Nam
Với đặc điểm khí hậu khô hạn hơn và lượng mưa ít lại, dựa trên kết quả nghiên cứu của Tiến sĩ Võ Văn Thăng thì trung bình khi El Nino diễn ra sẽ làm lượng mưa sụt giảm 10% - 25% tại khu vực miền Trung và điều này là tín hiệu hết sức tiêu cực đối với ngành thủy điện với đặc thù ngành chỉ hoạt động tốt khi có lượng mưa dồi dào như năm 2021.
Tuy nhiên sự khó khăn của thủy điện vô tình lại là cơ hội cho các doanh nghiệp nhiệt điện, điện khí,.. được huy động nhiều hơn. Theo báo cáo 3 tháng đầu năm của tổng công ty điện lực Việt Nam (EVN) cho biết hiện tại tình hình huy động nguồn điện đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ thủy điện sang nhiệt điện, điện khí và năng lượng tái tạo, theo dự báo EVN thì Q2/2023 sẽ là đỉnh điểm khô hạn và là thời điểm căng thẳng trong năm để đảm bảo nguồn cung.
4. Tóm lại
Nhìn chung, có 2 xu hướng đầu tư chính trong lĩnh vực năng lượng trong khoảng thời gian từ đây đến cuối năm mà nhà đầu tư có thể quan tâm đến đó ngành nhiệt điện và điện khí. Thông tin chi tiết chuỗi và giá trị và tình hình tài chính của doanh nghiệp tiềm năng sẽ được đề cập trong phần tiếp theo.
